Dark room

ขั้นตอนในการล้างฟิล์ม

ขั้นตอนในการล้างฟิล์มขาวดำ เป็นขั้นตอนที่ผู้ศึกษาต้องปฏิบัติภายหลังจากการถ่ายภาพ โดยเฉพาะในการล้างฟิล์มขาวดำจำเป็นที่จะต้องทราบขั้นตอนวิธีการปฏิบัติ ตลอดจนการฝึกทักษะบางประการที่จำเป็นจะต้องใช้ในการล้างฟิล์มขาวดำและจำเป็นจะต้องเตรียมอุปกรณ์ดังนี้

  1. แท้งค์ล้างฟิล์ม
  2. ล้อม้วนฟิล์ม (Reel)
  3. ที่เปิดกลักฟิล์ม
  4. เทอร์โมมิเตอร์สำหรับวัดอุณหภูมิ
  5. กระบอกตวงน้ำยา
  6. กรรไกรสำหรับตัดฟิล์ม
  7. นาฬิกาสำหรับจับเวลาในห้องมืด
  8. ฟองน้ำสำหรับเช็ดฟิล์ม
  9. ที่หนีบฟิล์ม
  10. น้ำยาที่จะใช้สำหรับล้างฟิล์ม
  11. ห้องมืดที่สามารถป้องกันแสงได้หรืออาจใช้ถุงมืดสำหรับการนำฟิล์มเข้าล้อม้วนฟิล์ม

จากอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ในการล้างฟิล์มที่แสดงไว้จำนวน 11 รายการนั้น มีอุปกรณ์บางชนิดที่ผู้ศึกษาจะต้องฝึกปฏิบัติให้มีความเข้าใจและทักษะที่ดีจึงจะสามารถปฏิบัติงานในห้องมืดได้อย่างมีคุณภาพ นั่นคือการนำฟิล์มเข้าล้อม้วนฟิล์ม เนื่องจากขั้นตอนนี้จะต้องปฏิบัติงานในห้องที่มืดสนิทเท่านั้น ซึ่งมีขั้นตอนการปฏิบัติดังนี้

  1. ตัดปลายฟิล์มให้เป็นเส้นตรงสม่ำเสมอ
  2. นำปลายฟิล์มสอดเข้าไปที่แกนของล้อม้วนฟิล์ม โดยนำด้านเยื่อไวแสงคว่ำลงโดยโค้งงอฟิล์มเล็กน้อยในลักษณะตัว C
  3. หมุนล้อม้วนฟิล์มโดยให้ฟิล์มเข้าไปในล้อม้วนฟิล์มจนหมดโดยไม่ให้ฟิล์มติดกัน
  4. นำกรรไกรมาตัดปลายฟิล์มในลักษณะเส้นตรง
  5. นำฟิล์มที่โหลดเสร็จแล้วบรรจุลงในแท้งค์ล้างฟิล์ม แล้วปิดฝาแท้งค์ให้สนิทแล้วนำไปผ่านขบวนการล้างฟิล์มตามขั้นตอนต่อไป

ภายหลังจากที่ผู้ศึกษานำฟิล์มเข้าล้อม้วนฟิล์มแล้ว ขั้นตอนต่อไปก็สามารถนำฟิล์มที่ผ่านการโหลดฟิล์มแล้วนำไปล้างฟิล์มตามขบวนการล้างฟิล์มต่อไป ซึ่งในขั้นตอนการล้างฟิล์มนั้นจะมีขั้นตอนสำคัญ 9 ขั้นตอนดังนี้

  1. ควบคุมอุณหภูมิของน้ำยาสร้างภาพและน้ำเปล่าให้ได้อุณหภูมิ 20 C
  2. เทน้ำเปล่าลงในแท้งค์ล้างฟิล์มโดยอุณหภูมิของน้ำควรมีอุณหภูมิที่ใกล้เคียงกับอุณหภูมิของน้ำยาสร้างภาพ โดยเทให้ท่วมฟิล์มหลังจากนั้นเคลื่อนไหวแท้งค์ตลอดเวลา 30 วินาทีแล้วเทน้ำออกจากแท้งค์
  3. นำน้ำยาสร้างภาพที่ควบคุมอุณหภูมิไว้แล้วเทใส่ลงไปในแท้งค์ล้างฟิล์ม โดยเริ่มจับเวลาตั้งแต่เริ่มเทน้ำยาและให้เคลื่อนไหวแท้งค์ตลอดเวลา 30 วินาที (รวมเวลาในการเทน้ำยา) หลังจากนั้นให้เคลื่อนไหวแท้งค์ทุกๆ 30 วินาทีสลับกันไปจนครบกำหนดเวลาการสร้างภาพของแต่ละสูตร เช่น สูตร D-76 ใช้เวลา 9-11 นาที (อัตราส่วนผสมน้ำยา 1 ส่วนกับน้ำ 1 ส่วน) หลังจากนั้นเทน้ำยาออกและสามารถเก็บไว้ใช้ได้อีก
  4. เทน้ำยาหยุดภาพ (Stop bath) ลงในแท้งค์ล้างฟิล์มแล้วเคลื่อนไหวแท้งค์ไปมา โดยใช้เวลาประมาณ 30 วินาที แล้วเทน้ำยาออก
  5. เทน้ำยาคงสภาพ (Fixer) ลงในแท้งค์ล้างฟิล์มให้น้ำยาท่วมฟิล์มแล้วเคลื่อนไหวแท้งค์ทุกๆ 30 วินาทีเหมือนขั้นตอนแรก โดยขั้นตอนนี้ใช้เวลาในการล้าง 10-15 นาที (ขึ้นอยู่กับสูตรของน้ำยาแต่ละตัว) หลังจากนั้นเทน้ำยาออกและสามารถเก็บไว้ใช้ได้
  6. เปิดฝาแท้งค์ล้างฟิล์มแล้วนำฟิล์มไปล้างในน้ำที่ไหลอ่อนๆ ตลอดเวลา เพื่อชะล้างน้ำยาที่ติดอยู่บนผิวฟิล์มออกไป โดยใช้เวลาประมาณ 30 นาที
  7. หลังจากชะล้างฟิล์มจนครบ 30 นาทีแล้วให้นำฟิล์มแช่ลงไปในน้ำยาโฟโต้โฟล (Photoflo) โดยใช้อัตราส่วนผสม 1:200 ส่วนนานประมาณ 1 นาที
  8. นำฟิล์มไปทำแห้งในที่ปราศจากฝุ่นละออง โดยอาจจะใช้หนังชามัวส์หรือฟองน้ำเช็ดฟิล์มโดยเฉพาะรูดฟิล์มเบาๆก่อนนำฟิล์มไปทำให้แห้ง
  9. ตัดฟิล์มเก็บไว้ในซองใส่ฟิล์มเพื่อป้องกันฝุ่นละอองและป้องกันรอยขีดข่วน